Нақшбандия таълимотига кўра, “Валий қалби маъдани анвори жалолдир. Валий юзидаги нур ва латофат валий қалбидаги ана шу анвордандир. Ул нурнинг акси валийнинг сиймосидан зоҳир бўлур ва ҳар ким унинг юзига назар айласа, ул киши Ҳаққ таолони ёд этар ва унинг зикрига машғул ўлур”.
Зоҳиринг бегона, ботинда бўл огоҳ ҳар нафас,
Бул каби озода рафторга жаҳон қилгай ҳавас
Юрак жисмни ҳаракатга келтирувчи бўлган қон томирларига жон берса, қалбга олти нарса хослигини Баҳоуддин Нақшбанд қуйидагича таъкидлайди: ҳаёт ва ўлим, соғлик ва касаллик, уйқу ва уйқусизлик.
Нақшбандия таълимотининг моҳияти: “Дил – ба ёр-у, даст – ба кор” (“Кўнгил Аллоҳда, қўл ишда бўлсин”), – шиорида ўз ифодасини топиши билан бирга, яна ўн бир қоидага асосланади.
Самарқандлик пирлар
Диёримизда яшаган буюк пирлар
Бе илму амал беҳишти ризвон тилама,
Мумтоз адибларнинг асарларида мажозий ибора ва ифодалар, зарбулмасаллар жуда кўп қўлланилган. Зотан, мажоз шоирнинг асл мақсадини ифодаловчи ва ҳақиқат сари элтувчи бир воситадир.
