“Эй иймон келтирганлар! Намозга турмоқчи бўлсаларингиз, юзларингизни ва қўлларингизни чиғаноқлари ила ювинглар. Бошларингизга масҳ тортинглар. Ва оёқларингизни тўпиқлари ила ювинглар”. (Моида сураси, 6-оят)
“Куфр” сўзи араб тили луғатида “ёпиш”, “беркитиш” маъноларини англатади. Шу сабабли инсонга ҳам ҳақни ботил билан беркитгани сабабли кофир дейилади. Шаръий истилоҳда эса, иймоннинг зидди бўлиб, “тониш”, “бош тортиш”, “инкор қилиш” маъноларидадир.
Фитнанинг турлари кўп: нафсу шаҳват фитнаси, шубҳаю гумон фитнаси, бузуқ эътиқодлар фитнаси, оммавий ёки хос фитналар ва ҳоказо.
Аллоҳ таоло одам боласига жуда кўп неъматлар берган. Қуръони Каримда бу ҳақда шундай дейилади. "Ҳақиқатдан инсонни дин ва дунё ишларига меҳнат ва машақатда бўлиши учун яратдик". (Балад сураси, 4-оят).
Биласизми, қўшнининг ҳаққи нима, ёрдам сўраса ёрдам берасиз. Қарз сўраса қарз берасиз. Камбағаллашса, рўзғорига мадад бериб турасиз. Хасталанса зиёратига борасиз, вафот этса жанозасига бориб қўшиласиз, омад кулиб боқса уни қутланг.
Қисқача айтганда, мутаассиблик, гарчи далил кўриниб турган бўлса ҳам, бир томонга мойиллик туфайли ҳақни рад этишдир.
Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: “Эй мўминлар, кўп гумонлардан четланинглар! Чунки баъзи гумонлар гуноҳдир”. (Ҳужурот сураси, 12-оят).
Диний стилоҳда “салаф” сўзи муайян бир давр билан боғлиқ маънони беради. Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар: “Энг яхши давр менинг даврим, сўнг уларга яқин бўлган, сўнг уларга яқин бўлган даврлардир” (Имом Бухорий ривояти).
